مشاوره در کسب و کار لجستیک حوزهای گسترده است که به سازمانها کمک میکند تا عملکرد زنجیره تامین و فرآیندهای مرتبط با آن را بهبود بخشند. این حوزه شامل شاخههای متنوعی میشود که بر اساس نوع فعالیت لجستیکی، صنعت مورد نظر و اهداف کسب و کار دستهبندی میشوند. برخی از مهمترین شاخههای مشاوره در کسب و کار لجستیک عبارتند از:
1- مشاوره استراتژیک لجستیک:
تدوین استراتژی لجستیک: کمک به سازمانها در تعریف اهداف لجستیکی، شناسایی مزیتهای رقابتی از طریق لجستیک و همسو کردن استراتژی لجستیک با استراتژی کلی کسب و کار.
طراحی مدلهای عملیاتی لجستیک: تعیین ساختار و فرآیندهای لجستیکی مناسب برای دستیابی به اهداف استراتژیک.
تحلیل شبکه لجستیک: بررسی و بهینهسازی مکان و نقش تاسیسات لجستیکی (انبارها، مراکز توزیع) و جریان مواد.
برنامهریزی سناریو و مدیریت ریسک زنجیره تامین: ارزیابی آسیبپذیریهای زنجیره تامین و تدوین برنامههای واکنش به شرایط اضطراری.
2- مشاوره عملیاتی لجستیک:
بهینهسازی حمل و نقل: این حوزه بر بهبود کارایی و کاهش هزینههای حمل و نقل تمرکز دارد. مشاوران در این شاخه به انتخاب بهترین روشهای حمل (زمینی، هوایی، دریایی)، بهینهسازی مسیرها، مدیریت ناوگان، مذاکره با شرکتهای حمل و نقل و استفاده از فناوریهای مرتبط کمک میکنند.
مدیریت انبارداری و توزیع: این شاخه به طراحی و بهینهسازی فرآیندهای انبارداری، چیدمان انبار، سیستمهای مدیریت انبار (WMS)، فرآیندهای برداشت و بستهبندی کالا و مدیریت مراکز توزیع میپردازد تا کارایی، سرعت و دقت در این بخشها افزایش یابد.
مدیریت موجودی: هدف از این شاخه، تعیین سطح بهینه موجودی کالا در نقاط مختلف زنجیره تامین است. مشاوران با استفاده از روشهای پیشبینی تقاضا، مدلهای موجودی و تکنیکهای کاهش موجودی مازاد و کمبود، به سازمانها کمک میکنند تا هزینههای نگهداری موجودی را کاهش داده و سطح خدمات را بهبود بخشند.
برنامهریزی و پیشبینی تقاضا: این حوزه بر بهبود دقت پیشبینی تقاضای مشتریان تمرکز دارد. مشاوران با استفاده از روشهای آماری، تحلیل دادهها و ابزارهای پیشبینی، به سازمانها کمک میکنند تا برنامهریزی تولید، تدارکات و توزیع خود را بر اساس تقاضای واقعی تنظیم کنند.
طراحی و بهبود فرآیندهای لجستیکی: این شاخه به بررسی و بازطراحی فرآیندهای مختلف لجستیکی با هدف افزایش کارایی، کاهش زمان انجام کار و حذف گلوگاهها میپردازد.
ارزیابی عملکرد لجستیک و تعیین شاخصهای کلیدی : (KPIs) این شاخه به سازمانها کمک میکند تا عملکرد لجستیکی خود را اندازهگیری کرده و با استفاده از شاخصهای کلیدی، نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی و برای بهبود آنها برنامهریزی کنند.
مشاوره در زمینه لجستیک بینالمللی: این حوزه به مسائل و چالشهای خاص مربوط به لجستیک در سطح بینالمللی مانند مقررات گمرکی، حمل و نقل بینالمللی، مدیریت ریسکهای ارزی و فرهنگی میپردازد.
لجستیک سبز و پایدار: با توجه به اهمیت روزافزون مسائل زیستمحیطی، این شاخه به سازمانها در طراحی و پیادهسازی راهکارهای لجستیکی پایدار و دوستدار محیط زیست کمک میکند.
مشاوره در زمینه برونسپاری لجستیک: این حوزه به سازمانها در تصمیمگیری در مورد برونسپاری بخشی یا کل فرآیندهای لجستیکی خود به ارائهدهندگان خدمات لجستیک شخص سوم یا شخص چهارم کمک میکند.
لجستیک معکوس: مدیریت جریان کالاهای برگشتی به طور موثر و پایدار.
3- مشاوره فناوری در لجستیک:
انتخاب و پیادهسازی سیستمهای لجستیکی: مشاوره در زمینه انتخاب و پیادهسازی نرمافزارهای مدیریت حمل و نقل (TMS)، سیستمهای مدیریت انبار (WMS)، سیستمهای برنامهریزی منابع سازمانی (ERP) و سایر فناوریهای مرتبط.
دیجیتالسازی زنجیره تامین: استفاده از فناوریهای نوین مانند اینترنت اشیا (IoT)، هوش مصنوعی (AI)، بلاکچین و تحلیل کلان داده برای بهبود شفافیت، کارایی و تصمیمگیری در لجستیک.
اتوماسیون و رباتیک در لجستیک: مشاوره در زمینه استفاده از رباتها و سیستمهای خودکار در انبارها و فرآیندهای حمل و نقل.
4- مشاوره بر اساس صنعت:
لجستیک خردهفروشی: مدیریت زنجیره تامین برای فروشگاههای فیزیکی و آنلاین، لجستیک تجارت الکترونیک و تحویل آخرین مایل.
لجستیک تولیدی: مدیریت جریان مواد اولیه، قطعات و محصولات نهایی در فرآیند تولید.
لجستیک دارویی: رعایت الزامات سختگیرانه نگهداری و حمل و نقل داروها.
لجستیک مواد غذایی: مدیریت زنجیره سرد و حفظ کیفیت مواد غذایی.
لجستیک خودرو: مدیریت پیچیده جریان قطعات و خودروهای نهایی.